اعمال شب اول و دهه محرم

يوم الختام للسّنة العربيّة . ذکر السّيد في الاقبال طِبقاً لبعض الرّوايات انّه يُصلّي فيه رکعتان بفاتحة الکتاب وعشر مرّات سورة قُلْ هُوَ اللهُ اَحَدٌ وعشر مرّات آية الکرسي ثمّ يدعي بعد الصّلاة بهذا الدّعاء:

« اَللّـهُمَّ ما عَمِلْتُ في هذِهِ السَّنَةِ مِنْ عَمَل نَهَيْتَني عَنْهُ وَلَمْ تَرْضَهُ وَنَسيتَهُ وَلَمْ تَنْسَهُ وَدَعَوْتَني اِلَي التَّوْبَةِ بَعْدَ اجْتِرائي عَلَيْکَ اَللّـهُمَّ فَاِنّي اَسْتَغْفِرُکَ مِنْهُ فَاغْفِر لي وَما عَمِلْتُ مِنْ عَمَل يُقَرِّبُني اِلَيْکَ فَاقْبَلْهُ مِنّي وَ لا تَقْطَعْ رَجآئي مِنْکَ يا کَريمُ . »

فاذا قلت هذا قال الشّيطان يا ويلي ما تعبت فيه هذه السّنة هدمه أجمع بهذه الکلمات وشهدت له السّنة الماضية انّه قد ختمها بخيْر.
:

شب اوّل سيّد در اقبال براي اين شب چند نماز ذکر فرموده اوّل صد رکعت در هر رکعت حمد و توحيد بخواند دوّم دو رکعت در رکعت اوّل حمد و انعام و در دوّم حمد و يَّس سوّم دو رکعت در هر رکعت حمد و يازده قُل هُوَاللّهُ اَحَدٌ در روايت است از حضرت رسول صَلَّي اللَّهِ عَلِيهِ وَاله که هر که در اين شب اين دو رکعت نماز را بجا آورد و صبحش را که اوّل سال است روزه بدارد مثل کسي است که تمام سال را مُداومت به خير کرده و در آن سال محفوظ باشد و اگر بميرد به بهشت برود و نيز سيّد براي هلال اين ماه دعاء مَبْسُوطي ذکر فرموده و اگر ممکن شود احيا بدارد اين شب را به دعا و نماز و خواندن قرآن روز اوّل بدانکه اوّل محرم اوّل سال است و در آن دو عمل وارد است اوّل روزه است و در روايت رَيّان بن شبيب از حضرت امام رضاعليه السلام مرويست که هر که در اين روز روزه بدارد و خدا را بخواند خداوند دعاي او را مستجاب کند چنانکه دعاي زکريّا را مستجاب نمود دويّم از حضرت امام رضا عليه السلام منقولست که حضرت رسول صَلَّي اللَّهِ عَلِيهِ وَ اله روز اوّل محرم دو رکعت نماز مي کرد و چون فارغ مي شد دستها را بلند مي کرد و اين دعا را سه دفعه مي خواند:

اَللّهُمَّ اَنْتَ الاِْلهُ الْقَديمُ وَهذِهِ سَنَةٌ

خدايا تويي معبود ازلي و اين سال

جَديدَةُ فَاَسْئَلُکَ فيهَاالْعِصْمَةَ مِنَالشَّيْطانِ وَالْقُوَّةَ عَلي هذِهِ النَّفْسِ الاْمّارَةِ بِالسّوَّءِ وَالاِْشْتِغالَ بِما يُقَرِّبُني اِلَيْکَ [ياکَريمُ] يا ذَاالْجَلالِ

که پيوسته به گناه فرمان مي دهد و سرگرمي بدانچه مرا به تو نزديک کند اي صاحب جلالت

وَالاِْکْرامِ يا عِمادَ مَنْ لا عِمادَ لَهُ يا ذَخيرَةَ مَنْ لا ذَخيرَةَ لَهُ يا حِرْزَ

و بزرگواري اي تکيه گاه کسي که تکيه گاهي ندارد اي ذخيره آنکس که ذخيره ندارد اي پناهگاه

مَنْ لا حِرْزَ لَهُ يا غِياثَ مَنْ لا غِياثَ لَهُ يا سَنَدَ مَنْ لا سَنَدَ لَهُ يا کَنْزَ

آنکس که پناهگاهي ندارد اي فريادرس آنکس که فريادرسي ندارد اي پشتيبان آنکس که پشتيباني ندارد اي گنج

مَنْ لا کَنْزَ لَهُ يا حَسَنَ الْبَلاَّءِ ي ا عَظيمَ الرَّج اَّءِ ي ا عِزَّ الضُّعَف آءِ ي ا مُنْقِذَ

آنکس که گنجي ندارد اي که آزمايشت نيکو است اي بزرگ مايه اميد اي عزت بخش ناتوانان اي نجات بخش

الْغَرْقي يا مُنْجِيَ الْهَلْکي يا مُنْعِمُ يا مُجْمِلُ يا مُفْضِلُ يا مُحْسِنُ

غريقان اي خلاص کننده هالکان اي نعمت بخش اي زيباپرور اي فزون بخش اي نيکوده

اَنْتَ الَّذي سَجَدَ لَکَ سَوادُ اللَّيْلِ وَنُورُ النَّهارِ وَضَوْءُ الْقَمَرِ وَشُعاعُ

تويي که سجده کرد (و به کمال خضوع درآمد) برايت سياهي شب و روشني روز و تابش ماه و شعاع

الشَّمْسِ وَدَوِيُّ الْمآءِ وَحَفيفُ الشَّجَرِ يا اَللّهُ لا شَريکَ لَکَ اَللّهُمَّ

خورشيد و صداي ريزش آب و بهم خوردن درخت اي خدايي که شريک نداري خدايا

اجْعَلْنا خَيْراً مِمّا يَظُنُّونَ وَاغْفِرْ لَنا ما لا يَعْلَمُونَ وَلا تُؤ اخِذْنا بِما

قرارمان ده بهتر از آنچه مردم گمان کنند و بيامرز از ما آنچه را که نمي دانند و مگير ما را بدانچه

يَقُولُونَ حَسْبِيَ اللّهُ لا اِلهَ اِلاّ هُوَ عَلَيْهِ تَوَکَّلْتُ وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ

گويند بس است مرا خدا معبودي جز او نيست بر او توکل کنم و او است پروردگار عرش

الْعَظيمِ امَنّا بِهِ کُلُّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنا وَما يَذَّکَّرُ اِلاّ اُولُوا الاْلْبابِ رَبَّنا

عظيم ايمان داريم به او و هرچه هست از نزد پروردگار ما است و اندرز نگيرند جز خردمندان پروردگارا

لاتُزِغْ قُلُوبَنا بَعْدَ اِذْ هَدَيْتَنا وَهَبْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً اِنَّکَ اَنْتَ الْوَهّابُ

منحرف مساز دلهاي ما را پس از آنکه هدايتمان کردي و ببخش به ما از پيش خود رحمتي که براستي تويي

شيـخ طوسي فرموده که مستـحب است روزه دهـه اوّل محـرم ولکـن روز عـاشـورا امساک نمايد از طعام و شَراب تا بعد از عصر آن وقت بقدر کمي تربت تناول نمايد و سيّد روايت کرده فضيلت روزه تمام ماه را و آنکه روزه او نگه ميدارد صائم آن را از هر گناهي

روزسوّم روزي است که حضرت يوسف عليه السلام از زندان بيرون شده هرکه آن روز را روزه دارد آسان فرمايد حق تعالي بر او کارهاي مشکل را و برطرف کند از او اندوه را و در روايت نبوي صَلَّي اللَّهِ عَلِيهِ وَاله است که دعايش مستجاب شود.

روز نهم روز تاسوعا است از حضرت صادق عليه السلام روايت است که فرمود تاسوعا روزي بود که جناب امام حسين عليه السلام و اصحابش را در کربلا محاصره کردند و سپاه شام بر قتال آن حضرت اجتماع کردند و ابن مرجانه و عُمر سعد خوشحال شدند به سبب کثرت سپاه و بسياري لشکر که براي آنها جمع شده بود و جناب امام حسين عليه السلام و اصحابش را ضعيف شمردند و يقين کردند که ياوري از براي آن حضرت نخواهد آمد و اهل عراق او را مَدَد نخواهند نمود پس فرمود پدرم فداي آن ضعيف غريب

منبع : مفاتيح الجنان شيخ عباس قمي باب اعمال ماهها